UBND TP. Hà Nội sẽ cộng dồn nhiều nguồn lực của địa phương để đầu tư dứt điểm Dự án metro số 5 đoạn Văn Cao-Ngọc Khánh-Láng-Hòa Lạc có tổng mức đầu tư lên tới 65.404 tỷ đồng.

Phối cảnh Dự án Đường sắt đô thị tuyến số 5, Văn Cao - Ngọc Khánh - Láng - Hòa Lạc. Ảnh: A.M

Quyết tâm triển khai sớm Dự án Đường sắt đô thị tuyến số 5, Văn Cao - Ngọc Khánh - Láng - Hòa Lạc (Dự án metro số 5) là điều có thể nhận thấy trong Tờ trình số 151/TTr-UBND về thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi được UBND TP. Hà Nội gửi Thủ tướng Chính phủ giữa tuần trước.

Tại Tờ trình, UBND TP. Hà Nội kiến nghị Thủ tướng sớm thành lập Hội đồng Thẩm định Nhà nước để thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án metro số 5, kịp trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư công trình vào kỳ họp cuối năm nay. Bên cạnh đó, UBND TP. Hà Nội còn kiến nghị Thủ tướng thống nhất đầu tư dứt điểm toàn tuyến trong một giai đoạn và điều chỉnh số lượng ga trên tuyến từ 17 lên 21 ga.

Cần phải nói thêm, với chiều dài lên tới 38,43 km và tổng mức đầu tư lên tới 65.404 tỷ đồng, Dự án metro số 5 chính là công trình đường sắt đô thị có chiều dài và quy mô vốn lớn nhất trong số 8 tuyến metro được quy hoạch triển khai tại Thủ đô Hà Nội trong giai đoạn đến năm 2030.

Tuy nhiên, điểm đáng chú ý nhất trong Dự án metro số 5 chính là tham vọng của UBND TP. Hà Nội trong phương án huy động vốn đầu tư công trình được kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Được biết, Tập đoàn Vingoup là đơn vị tài trợ kinh phí tư vấn thiết kế tuyến metro số 5. Trên thực tế, Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đã được các bên liên quan trình UBND TP. Hà Nội.

Trong quá trình thẩm định nội bộ Dự án, UBND TP. Hà Nội đã thống nhất sẽ sử dụng vốn đầu tư công để triển khai công trình, thay vì triển khai theo hình thức PPP như kế hoạch ban đầu. Tháng 3/2020, lãnh đạo Thành phố đã ký Quyết định số 990/QĐ - UBND giao Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội tiếp nhận hồ sơ để hoàn thiện và thực hiện các thủ tục lập, trình phê duyệt Dự án metro số 5 theo quy định của Luật Đầu tư công.

Ông Nguyễn Văn Sửu, Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội cho biết, Dự án sẽ được ưu tiên cân đối vốn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025. Hà Nội dự kiến gom vốn từ khá nhiều nguồn cho Dự án, gồm vốn đầu tư công và tiết kiệm chi giai đoạn 2021 - 2025  khoảng 15.000 tỷ đồng; vốn từ cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp khoảng 18.000 - 20.000 tỷ đồng; vốn thu được từ đấu giá một số khu đất dự kiến 15.000 tỷ đồng; vốn từ phát hành trái phiếu dự kiến 10.000 tỷ đồng. Phần vốn còn lại (khoảng 7.000 tỷ đồng) sẽ được UBND TP. Hà Nội vay từ các tổ chức tài chính trong và ngoài nước.

“UBND TP. Hà Nội đã tính toán kỹ và nhận thấy, việc huy động các nguồn vốn để đầu tư Dự án là hoàn toàn khả thi, nhất là khi Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 115/2020/QH14 về một số cơ chế, chính sách tài chính đặc thù cho Thủ đô Hà Nội, trong đó có việc mức dư nợ vay của ngân sách TP. Hà Nội đã nâng từ không vượt quá 70% lên không vượt quá 90% số thu ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp, giúp dư nợ tối đa tăng thêm khoảng 20.000 tỷ đồng”, lãnh đạo UBND TP. Hà Nội nói.

Đầu tư dứt điểm

Cần phải nói thêm, tại Quyết định số 519/QĐ - TTg ngày 31/3/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch Giao thông - vận tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tuyến metro số 5 được phân kỳ đầu tư thành 2 giai đoạn, giai đoạn từ năm 2016 - 2019 thực hiện đoạn Văn Cao - Vành đai 4; giai đoạn năm 2020 đến 2030 thực hiện đầu tư đoạn vành đai 4 - Hòa Lạc.

Tuy nhiên, theo UBND TP. Hà Nội, thời điểm lập Quy hoạch Giao thông - vận tải Thủ đô Hà Nội đến nay đã hơn 4 năm, nên quy hoạch đầu tư phân kỳ theo 2 giai đoạn, trong đó giai đoạn I từ năm 2016 - 2019 không khả thi. Vì vậy, việc đầu tư toàn tuyến trong giai đoạn 2021 - 2025 sẽ phù hợp hơn với thời điểm hiện tại, giúp nâng cao hiệu quả đầu tư, phát huy tối đa hiệu quả kinh tế - xã hội và thực tế yêu cầu phát triển khu vực Dự án.

Ngoài ra, với khả năng hiện nay của Thành phố đủ thu xếp vốn đầu tư toàn bộ Dự án metro số 5 trong một giai đoạn, thì việc không phân kỳ đầu tư sẽ góp phần tiết giảm chi phí, hạ giá thành đầu tư xây dựng và giúp đồng bộ công nghệ đầu tư.

Đặc biệt, tại Tờ trình 151, UBND TP. Hà Nội đề nghị Thủ tướng cho phép Thành phố lập Dự án Đầu tư xây dựng nhà máy lắp ráp và chế tạo toa xe phục vụ công tác phát triển hệ thống đường sắt đô thị và chỉ đạo các bộ, ngành liên quan chủ động xây dựng các giải pháp đồng bộ và chính sách phát triển công nghiệp phụ trợ, khoa học công nghệ, nguồn nhân lực… để hỗ trợ quá trình phát triển ngành công nghiệp đường sắt, từng bước chủ động và giảm dần sự phụ thuộc vào yếu tố nước ngoài.

Theo kết quả nghiên cứu của UBND TP. Hà Nội, tuyến metro số 5 sẽ là tuyến đường sắt đô thị theo tiêu chuẩn đường đôi, điện khí hóa, gồm 6,5 km đi ngầm, 2 km đi trên cao và 29,93 km trên mặt đất. Nếu được thông qua chủ trương đầu tư, Dự án sẽ được khởi công vào năm 2022 và đưa vào vận hành, khai thác năm 2026.

Được biết, lợi thế của Dự án metro số 5 là phần lớn chiều dài đi nổi trên Đại lộ Thăng Long tại dải phân cách giữa đường, nên ít phải làm cầu, hầm và không ảnh hưởng đến các công trình liên quan, thời gian thi công sẽ rút ngắn đáng kể.

“Để đẩy nhanh tiến độ Dự án, sau khi Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư, UBND TP. Hà Nội sẽ tiến hành ngay các công việc liên quan đến giải phóng mặt bằng, đặc biệt là tại khu vực các nhà ga và depot”, ông Sửu cho biết.

Dự án metro số 5 được bố trí 21 ga (6 ga ngầm, 14 ga trên mặt đất, 1 ga trên cao), gồm Quần Ngựa, Kim Mã, Vành đai 1, Vành đai 2, Hoàng Đạo Thúy, Vành đai 3, Lê Đức Thọ, Mễ Trì, Tây Mỗ, An Khánh 1, An Khánh 2, Song Phương, Sài Sơn, Quốc Oai, Ngọc Mỹ, Đồng Bụt, Đồng Trúc, Đồng Bãi, Tiến Xuân, Trại Mới, Thạch Bình. Tuyến được bố trí 2 điểm depot tại xã Sơn Đồng, huyện Hoài Đức rộng 18 ha và tại xã Yên Bình, Thạch Thất rộng 7 ha. Tuyến sẽ khai thác khoảng 25 - 40 đoàn tàu gồm 4 - 6 toa, vận tốc thiết kế 120 km/h và 90 km/h đối với các đoạn đi ngầm; thời gian chờ tàu vào khoảng 3,3 phút.